Nhận diện thực tiễn từ việc thực hiện các giá trị “No ấm, tiến bộ, hạnh phúc, văn minh” của gia đình: Những điểm nghẽn và thách thức cần tháo gỡ

Thuận lợi
Trong giai đoạn 2021-2025, công tác gia đình nói chung đã nhận được sự quan tâm, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước; sự phối hợp trong triển khai, thực hiện của các ngành, các cấp, các tổ chức và sự ủng hộ, hưởng ứng của Nhân dân cả nước. Hệ thống văn bản chỉ đạo của Đảng, pháp luật của Nhà nước và các văn bản quản lý, điều hành ở các cấp được xây dựng, bổ sung, điều chỉnh theo hướng hoàn thiện pháp luật và phù hợp với điều kiện phát triển chung của đất nước. Công tác gia đình được cụ thể hóa thông qua việc thực hiện mục tiêu, chỉ tiêu của Chiến lược phát triển gia đình Việt Nam và các đề án, chương trình, kế hoạch hành động trong lĩnh vực gia đình đến năm 2030; góp phần vào kết quả thực hiện mục tiêu “xây dựng gia đình no ấm, tiến bộ, hạnh phúc” của Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc khóa XIII.
Khó khăn, hạn chế
Gia đình là lĩnh vực đa ngành, liên quan đến nhiều Bộ, Ban, Ngành, cơ quan, tổ chức; để triển khai, thực hiện có hiệu quả đòi hỏi sự chỉ đạo, điều hành sát sao của UBND các cấp cũng như sự phối hợp chặt chẽ, tích cực của các ban, ngành, tổ chức tại địa phương. Kết quả kiểm tra, giám sát công tác gia đình những năm qua cho thấy, tại một số địa phương, công tác chỉ đạo, điều hành đối với công tác gia đình chưa quyết liệt, chưa có đầu tư trọng tâm, trọng điểm, hoạt động của Ban Chỉ đạo công tác gia đình còn hình thức, chưa đi vào chiều sâu, chưa thường xuyên, chủ yếu là phối hợp tổ chức hoạt động tuyên truyền.
Tình trạng tệ nạn xã hội xâm nhập vào gia đình, bạo lực gia đình vẫn đang xảy ra khá phức tạp với những vụ việc nghiêm trọng do chưa được phát hiện sớm và can thiệp kịp thời, hiệu quả. Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 mang lại những thời cơ và cả thách thức không nhỏ, ảnh hưởng trực tiếp đến các mối quan hệ trong gia đình, việc giáo dục đạo đức, lối sống trong gia đình…
Hoạt động của các mô hình: Hỗ trợ gia đình phát triển bền vững, phòng, chống bạo lực gia đình, có nơi còn hình thức, chưa thường xuyên, chất lượng chưa cao.
Nguồn lực đầu tư cho công tác gia đình rất hạn chế, đội ngũ cán bộ thực hiện công tác gia đình (đặc biệt tại cơ sở) thường xuyên biến động (nhất là mô hình chính quyền địa phương 2 cấp), dẫn đến thiếu kinh nghiệm và không được đào tạo, bồi dưỡng có hệ thống; chưa xây dựng được mạng lưới cộng tác viên thống nhất trên toàn quốc nên các hoạt động tuyên truyền, vận động Nhân dân thực hiện chính sách, pháp luật về gia đình, thu thập dữ liệu và phát hiện sớm các vụ việc bạo lực gia đình chưa đạt kết quả cao; hệ thống chỉ tiêu, chỉ số về gia đình còn có những bất cập, khó khăn trong thu thập, báo cáo.
Nguyên nhân của những khó khăn, hạn chế
Nhận thức của một số cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp về công tác gia đình chưa đầy đủ nên chưa thực sự quan tâm, chỉ đạo, đầu tư nguồn lực để triển khai thực hiện có hiệu quả công tác gia đình.
Người đứng đầu tại một số địa phương, bộ ngành chưa thực sự quan tâm đến công tác này, chưa có mạng lưới cộng tác viên về lĩnh vực gia đình ở cơ sở.
Đội ngũ cán bộ thực hiện công tác gia đình các cấp (đặc biệt ở cấp cơ sở) ngày càng bị thu hẹp theo yêu cầu tinh giản, thu gọn tổ chức, bộ máy.