Khái niệm chăm sóc SKSS
Hiện nay chưa có định nghĩa chính thức nào về các dịch vụ chăm sóc SKSS cho thanh thiếu niên. Thông thường, các dịch vụ này bao gồm: tư vấn/giáo dục, dự phòng và điều trị (lâm sàng và cận lâm sàng). Có nhiều cách phân loại, nhưng nhìn chung các dịch vụ thông thường bao gồm:
– Thông tin, giáo dục, và truyền thông; tư vấn (về những thay đổi thể chất và tâm lý trong lứa tuổi vị thành niên, vấn đề tình dục, phòng tránh HIV, dự phòng các vấn đề SKSS).
– Tư vấn về các vấn đề SKSS cho thanh thiếu niên.
– Chăm sóc trước sinh và sau sinh cho thanh thiếu niên.
– Phá thai an toàn và dịch vụ sau phá thai cho thanh thiếu niên.
– Dự phòng và điều trị bệnh lây truyền qua đường tình dục, bao gồm HIV/AIDS.
– Dự phòng, điều trị và theo dõi bạo lực thể chất, tâm lý, tình dục, bạo lực trên cơ sở giới.
Dịch vụ thân thiện: Các dịch vụ chăm sóc SKSS được cung cấp đáp ứng các nhu cầu cụ thể, phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi và mong muốn của thanh thiếu niên. Các dịch vụ này được cung cấp đảm bảo tính thân thiện, riêng tư và không phán xét.
Giáo dục SKSS toàn diện (CSE) phù hợp với lứa tuổi: Đây là một cách tiếp cận phù hợp với văn hóa ở Việt Nam đối với lứa tuổi thanh thiếu niên để nâng cao nhận thức, kỹ năng sống, cải thiện hành vi SKSS và các mối quan hệ thông qua việc cung cấp các thông tin chính xác về mặt khoa học, thực tế và không phán xét. Giáo dục SKSS trao cơ hội để thanh thiếu niên khám phá các giá trị và thái độ của bản thân mình cũng như trang bị các kỹ năng sống (giao tiếp, ra quyết định, thương thuyết…) nhằm giảm nguy cơ ở nhiều khía cạnh khác nhau của vấn đề SKSS.