Vai trò của nghiên cứu khoa học và định hướng nghiên cứu khoa học trong các hoạt động về công tác gia đình

Quán triệt những quan điểm chỉ đạo nêu trên, vấn đề xây dựng gia đình đáp ứng được những yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đã được quan tâm trong những năm gần đây. Năm 2002, Vụ Gia đình, cơ quan chịu trách nhiệm tham mưu cho Bộ trưởng quản lý nhà nước về công tác gia đình được thành lập, trực thuộc Ủy ban Dân số, Gia đình và Trẻ em nay thuộc Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch. Sau khi cơ quan quản lý nhà nước về vấn đề gia đình được kiện toàn, đã có nhiều hoạt động được triển khai nhằm mục tiêu xây dựng gia đình Việt Nam, trong đó công tác nghiên cứu khoa học cũng được quan tâm, đầu tư với số lượng đề tài cấp Bộ được triển khai hàng năm trong thời gian qua.
Nội dung nghiên cứu khoa học chính về lĩnh vực gia đình của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch qua các năm được tập trung như sau:
– Tìm hiểu thực trạng gia đình và những vấn đề đặt ra đối với gia đình Việt Nam hiện nay.
– Nghiên cứu tình hình tảo hôn tại các tỉnh khu vực miền núi phía Bắc; thực trạng phụ nữ lấy chồng nước ngoài tại các tỉnh miền Tây và thực trạng bạo lực gia đình tại khu vực miền Đông Nam Bộ.
– Xây dựng mô hình truyền thông về phòng, chống bạo lực gia đình ở cộng đồng.
– Công tác quản lý nhà nước về gia đình hiện nay.
– Đánh giá thực trạng năng lực chăm sóc, giáo dục trẻ em của các gia đình khu vực nông thôn phía Bắc.
– Tác động của quá trình chuyển đổi mục đích sử dụng đất đến lối sống tại khu vực đang công nghiệp hóa, đô thị hóa. Nghiên cứu trường hợp tại Vĩnh Phúc.
– Nghiên cứu thực trạng các loại hình giúp việc gia đình ở Hà Nội hiện nay và đề xuất giải pháp quản lý.
– Đánh giá thực trạng và đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng xây dựng gia đình văn hóa khu vực đồng bằng sông Hồng thời kỳ hội nhập, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
– Nghiên cứu xây dựng tiêu chí đánh giá gia đình hạnh phúc trong giai đoạn hiện nay;
– Xây dựng mô hình truyền thông về phòng, chống bạo lực gia đình ở cộng đồng; xây dựng và hướng dẫn nhân rộng mô hình gia đình hạnh phúc, phát triển bền vững.
– Nghiên cứu phát triển dịch vụ gia đình: chăm sóc người cao tuổi, chăm sóc trẻ em, giúp việc gia đình…
– Nghiên cứu thực trạng hoạt động quản lý nhà nước về lĩnh vực gia đình hiện nay.
– Nghiên cứu giáo dục gia đình đối với trẻ em ở khu công nghiệp hiện nay.
Để xác định rõ định hướng nghiên cứu khoa học của lĩnh vực gia đình đảm bảo tính kế thừa cũng như có tầm nhìn, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ban hành Quyết định số 3966/QĐ-BVHTTDL ngày 15 tháng 11 năm 2016 ban hành định hướng khoa học và công nghệ của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đến năm 2021.
Mục đích của định hướng là làm cơ sở lập kế hoạch hoạt động khoa học và công nghệ hàng năm; đề xuất nhiệm vụ và ứng dụng kết quả nghiên cứu góp phần tổng kết lý luận và thực tiễn nhằm xây dựng cơ chế, chính sách, văn bản quy phạm pháp luật; đổi mới cơ chế quản lý; phát triển sự nghiệp, nâng cao hiệu quả hoạt động ngành, lĩnh vực thuộc Bộ. Bên cạnh đó, tập trung nguồn lực đầu tư có trọng tâm, trọng điểm để giải quyết những vấn đề nghiên cứu có tính cấp bách trong hoạt động thực tiễn của các cơ quan, đơn vị thuộc Bộ.
Đối với lĩnh vực gia đình, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xác định các hướng nghiên cứu trọng tâm như sau:
1. Nghiên cứu các giải pháp góp phần thực hiện có hiệu quả Chiến lược phát triển gia đình Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn 2030.
2. Tổng kết cơ sở lý luận và thực tiễn về phát huy giá trị truyền thống tốt đẹp, xây dựng gia đình Việt Nam; xây dựng chuẩn mực văn hóa ứng xử trong gia đình gắn kết chặt chẽ với nhà trường và xã hội.
3. Xây dựng và nhân rộng các mô hình gia đình văn hóa tiêu biểu.
4. Phát triển và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực thực hiện công tác gia đình đáp ứng yêu cầu phát triển của xã hội trong giai đoạn hiện nay.
Trên cơ sở định hướng này, các cơ quan, đơn vị đang làm việc trong lĩnh vực gia đình hoặc lĩnh vực có liên quan lựa chọn ý tưởng, chủ đề nghiên cứu để triển khai các đề tài, đề án, dự án về gia đình trong giai đoạn tới.