Ca dao Việt Nam có câu : “Đạo nào bằng đạo phu thê/ Tay ấp, má kề, sinh tử có nhau”. Đó là bài học thực tiễn mà ca dao Việt Nam đã bảo vệ hạnh phúc vợ chồng trong ấm ngoài êm.
Nói đến đời sống vợ chồng, người phụ nữ Việt Nam xưa nay đều lấy tình yêu chung thủy, sắt son một lòng làm trọng. Quan niệm một vợ, một chồng trở thành nét đẹp văn hóa truyền thống và được đúc kết cho thế hệ mai sau bài học về hạnh phúc gia đình, cái nôi của mái ấm tình yêu.
Gia đình là tế bào của xã hội, là những hình ảnh thu nhỏ của xã hội một cách trực quan và sinh động nhất. Gia đình cũng là nơi duy tri nòi giống, là nơi nuôi dưỡng ra những thế hệ tương lai, cũng là nơi hình thành nhân cách con người nơi bảo tồn, duy trì và phát huy những truyền thống tốt đẹp của dân tộc, chống lại các tệ nạn xã hội. Đồng thời tạo ra nguồn nhân lực phục vụ cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Xuất phát từ những tầm quan trọng ấy, tại hội nghị cán bộ thảo luận dự thảo Luật hôn nhân và gia đình (ngày 10/10/1959) chủ tịch Hồ Chí minh đã khẳng định: “Quan tâm đến gia đình là đúng vì nhiều gia đình cộng lại thì mới thành xã hội. Xã hội tốt thì gia đình càng tốt, gia đình càng tốt thì xã hội mới tốt. Hạt nhân của xã hội chính là gia đình. Chính vì vậy muốn xây dựng chủ nghĩa xã hội thì phải chú ý đến hạt nhân đó cho tốt”.
Ngày nay, hôn nhân và gia đình là luôn mối quan tâm lớn của toàn xã hội, vì đây vừa là nền tảng xây dựng một xã hội tốt đẹp văn minh vừa là mục tiêu chung trong các đường lối của Đảng và Nhà nước khi xây dựng pháp luật nói chung và Luật hôn nhân và gia đình nói riêng. Tuy nhiên với tình hình tăng trưởng kinh tế và tốc độ đô thị hóa như hiện nay một số người chạy theo lối sống cho là hiện đại, và xem trọng quan niệm “có tiền là có tất cả” mà không quan tâm nhiều đến sự chung thủy trong cuộc sống giữa vợ và chồng, làm lu mờ đi những giá trị truyền thống tốt đẹp vốn có của gia đình Việt Nam.
Các văn bản Luật hôn nhân và gia đình năm 1959, năm 1986, năm 2000 cho đến Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 đều có qui định về nguyên tắc hôn nhân “một vợ một chồng”. Nguyên tắc này như một chế định khẳng định rằng trong hôn nhân, vợ chồng luôn phải… thủy chung, nghĩa tình.
Thủy chung, nghĩa tình được thể hiện đậm nét trong truyền thống của dân tộc ta, đặc biệt trong các chế định của Luật hôn nhân và gia đình.