Dù là mối quan hệ cha – con, nhưng khi con gái bước vào tuổi dậy thì, giới tính đóng vai trò quan trọng, làm thay đổi nhiều thứ trong mối quan hệ giữa cha và con gái.
Sự biến đổi tất yếu, nhưng vẫn gây xáo trộn
Con gái không còn bé bỏng nữa. Mới cách đây không lâu còn thoải mái sà vào lòng bố nũng nịu mà giờ đây, con gái đã lảng tránh mọi sự vỗ về thân mật. Đây là điều tất yếu phải xẩy ra, bởi vì bản năng e ngại giới tính xuất hiện là một trong nhiều yếu tố làm cho con gái đột nhiên cảm thấy xa cách với cha hơn, khiến quan hệ cha-con trong giai đoạn tuổi mới lớn vốn đã khó khăn càng khó khăn hơn đối với con gái. Nếu là người cha có hiểu biết, tinh tế và có trách nhiệm, sẽ dễ dàng chấp nhận điều này.
Đáng lo là điều này sẽ tạo ra sự mất cân bằng tâm lý cho cả hai. Người cha đột nhiên cảm thấy mất mát khi không còn được thể hiện tình yêu thương với con bằng những cách thức mình đã quen làm trong hơn 10 năm qua. Ngược lại, điều đó cũng được con gái cảm nhận trong sự thất vọng lớn vì dường như “cha không còn thương con như trước!”. Tệ hơn nữa, có những điều hồi trước con gái mè nheo và được cha nhượng bộ thì nay không còn như vậy. Con gái không hiểu rằng đó là vì cha cần dạy dỗ cho con trở thành một thiếu nữ trưởng thành, hiểu biết mà có thể hiểu theo hướng khác.
Khi bước vào tuổi dậy thì, con gái sẽ có nhiều điều khó nói cùng cha. Lúc này, cha sẽ là người bạn lớn, quan tâm, hỏi han và tư vấn cho con gái những chuyện ở trường lớp, các mối quan hệ ứng xử với người thân, bạn bè. Bao bọc che chở con gái trong tình thương yêu là điều tốt. Nhưng đôi khi các ông bố cũng nên để con va chạm cuộc sống và thấy nỗi vất vả của bố mẹ. Như cho con gái thấy hóa đơn, những thứ phải chi tiêu của gia đình là cách dạy con gái biết quý đồng tiền có giá trị, đồng thời để con gái biết học cách tiết kiệm chi tiêu – một vấn đề lớn sau này khi con gái trở thành người vợ, người mẹ. Con gái lớn có bạn trai, rồi chuẩn bị đi lấy chồng. Đây là giai đoạn rất quan trọng, thử thách quan hệ giữa bố và con gái. Cha không cấm nhưng thường “săm soi” bạn trai của con rất kỹ. Nếu cô con gái nào có trách nhiệm với bạn trai của mình thì thuyết phục bố trước. Nếu cha gật đầu, mọi việc sẽ vô cùng thuận lợi, nếu cha lắc hay đang còn lưỡng lự thì sẽ phức tạp đấy. Cha thường khuyên con rất nhiều: để thêm một thời gian nữa, để con có thêm thời gian vui chơi, học hành, làm việc thoải mái trước khi vướng bận chuyện gia đình. Nhưng thật tâm cha muốn được thấy con ở nhà trong vài năm nữa. Trong mắt người cha, đứa con gái 25 tuổi kia vẫn còn nhiều điều cần lo lắng, quan tâm nhưng cũng mong muốn con sớm được ổn định gia đình riêng.
Người mẹ sẽ giúp bố và con gái vượt qua những mâu thuẫn, trở ngại này. Dù con trở nên xa cách với cha mẹ khi bước vào tuổi mới lớn thì người mẹ vẫn tiếp cận với con gái dễ dàng hơn và sử dụng cách nói tương đồng về giới tính để giúp con hiểu bố. Khi nào con gái tâm sự với mẹ rằng “con cảm thấy mẹ dễ gần hơn bố vì dường như bây giờ bố khó với con hơn trước” thì đó là cơ hội tốt để người mẹ phân tích cho con gái hiểu những điều sau:
Khi con gái còn bé bỏng, cha thường gần gũi con gái, đưa con đi chơi. Con gái ở tuổi vị thành niên có nhiều thay đổi về tâm sinh lý và tính cách thường làm cha bực mình. Tuy nhiên, đấy chỉ là biểu hiện bề ngoài. Thực tế, rất nhiều người cha vẫn rất yêu thương con gái; thậm chí, có những người đã bật khóc hoặc ngơ ngẩn cả tháng khi con gái đi lấy chồng.
Một số nguyên tắc hỗ trợ mối quan hệ cha-con gái mãi mãi tốt đẹp
Dù ngày nay, nhân loại chứng kiến nhiều thành tựu khoa học kỹ thuật vượt bậc nhưng “Đàn ông sao Hỏa, Đàn bà sao Kim” vẫn là chuyện có thực, hai giới vẫn chưa hiểu hết nhau. Chìa khóa để con gái hiểu về quan hệ với người khác giới chính là mối quan hệ với cha. Nên gần gũi với cha để mở ra một thế giới kinh nghiệm mà con gái không bị gặp trắc trở như ở mối quan hệ nào khác. Hãy kính trọng, yêu thương, kiên nhẫn với cha khi cha ngày một già đi và tận hưởng tình yêu thương, sự dạy bảo của cha.
Cổ vũ và tôn trọng con gái. Điều này trước hết phải xuất phát từ sự tôn trọng phụ nữ của người cha mà gần gũi nhất chính là người mẹ. Sự tôn trọng này chính là nguồn động viên, khích lệ rất lớn để con gái không tự ti, phát triển năng lực về mọi mặt và hướng chúng đi tìm sự bình đẳng ở những mối quan hệ khác giới. Khi con gái làm được những điều hay, điều tốt, không nên tiếc lời khen. Tuy nhiên, tôn trọng con gái không có nghĩa là nuông chiều, thỏa mãn mọi yêu cầu, đòi hỏi khiến con gái tưởng rằng, đối với cha, nó muốn gì được nấy.
Thường xuyên thể hiện sự quan tâm đến con gái. Để có bất kỳ một mối quan hệ tốt nào, không thể thiếu sự quan tâm chăm sóc lẫn nhau từ hai phía. Để có một mối quan hệ cha-con gái tốt đẹp, người cha cũng không thể thờ ơ với cuộc sống của con gái. Khi con gái còn nhỏ, người cha dễ dàng thể hiện sự quan tâm, yêu chiều “con gái rượu” của mình bằng cách chăm sóc, tâm sự với con gái. Khi con gái dậy thì và trưởng thành, có những điều con gái sẽ thấy khó nói với cha, nhưng người cha vẫn hoàn toàn có thể là người bạn lớn tuổi của con gái; hỏi han và tư vấn cho con gái trong những ứng xử bạn bè, học tập, công việc và lựa chọn người yêu là điều vô cùng cần thiết.
Giữ khoảng cách tinh tế, phù hợp. Khi con gái lớn, muốn hay không muốn người cha cũng phải thay đổi cách ứng xử với con gái. Điều đó không phải là thờ ơ, lạnh nhạt, mà là sự tạo ra khoảng cách cho sự tinh tế. Cha con yêu thương nhau, dành cho nhau những tình cảm huyết thống sâu đậm, nhưng không tiếp xúc với nhau thường xuyên ở những chỗ vắng người. Đây là điều hết sức tế nhị và nhạy cảm. Những người có thái độ sống nghiêm túc và đúng mực đều làm được như vậy.
Ủng hộ những phẩm chất tốt của phụ nữ. Cách nhìn nhận đúng đắn về phụ nữ sẽ dẫn đến việc hình thành phẩm chất tốt, đức hạnh ở con gái. Nếu người cha coi trọng những nét truyền thống của người phụ nữ thì con gái sẽ có xu hướng phát triển thành những cô gái dịu dàng, nhẹ nhàng, ngoan ngoãn, lịch sự, phép tắc. Còn nếu người cha khích lệ con gái bằng những từ như “bản lĩnh, quyết đoán, tự tin” thì chắc chắn con gái sẽ dễ trở thành một người phụ nữ độc lập, tự chủ. Tuy nhiên, nếu dung hòa được cả hai xu hướng này là lý tưởng nhất. Bởi con gái sẽ không ích kỉ, chỉ nghĩ đến bản thân mà quên mất rằng nền tảng của sự thành công của người phụ nữ nói riêng và con người nói chung chính là gia đình.