Hành vi bạo lực gia đình và Nhóm các hành vi trong Luật PCBLGĐ

Luật định nghĩa cụ thể hành vi bạo lực gia đình, đó là: “Hành vi cố ý của thành viên gia đình gây tổn hại hoặc có khả năng gây tổn hại về thể chất, tinh thần, kinh tế đối với thành viên khác trong gia đình”. Quy định như vậy nhằm tạo cơ sở phân biệt với hành vi bạo lực khác cũng như để xác định trách nhiệm và xử lý vi phạm trong bạo lực gia đình. Để xác định một hành vi là hành vi bạo lực gia đình, căn cứ vào hai điều kiện:
Thứ nhất, yếu tố “lỗi cố ý”, tức là không phải bất kỳ hành vi vi phạm pháp luật xảy ra trong gia đình cũng được coi là bạo lực gia đình.
Thứ hai, người bị tổn hại là thành viên gia đình, đó là những người có quan hệ do hôn nhân, huyết thống hoặc do nuôi dưỡng làm phát sinh các nghĩa vụ và quyền giữa họ với nhau theo quy định của Luật Hôn nhân và gia đình.Các thành viên gia đình đã ly hôn, hôn nhân thực tế (chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn trước ngày Luật Hôn nhân và Gia đình có hiệu lực….) cũng áp dụng quy định của Luật này về bạo lực gia đình. Tuy nhiên, việc áp dụng quy định của Luật đối với các trường hợp này không nhằm mục đích khuyến khích hoặc tạo cơ sở pháp lý cho mối quan hệ giữa những người không có đăng ký kết hôn mà sống chung như vợ chồng. Quy định như vậy có ý nghĩa đảm bảo cho tất cả nạn nhân của hành vi bạo lực gia đình được hỗ trợ và bảo vệ đặc biệt.
Các hành vi bạo lực gia đình gồm có 4 nhóm hành vi lớn sau:
Nhóm 1 – nhóm hành vi bạo lực về thể chất hay thể xác: Bao gồm hành vi hành hạ, ngược đãi, đánh đập hoặc hành vi cố ý khác xâm hại đến sức khoẻ, tính mạng.
Nhóm 2 – nhóm hành vi bạo lực về tinh thần: Bao gồm các hành vi lăng mạ hoặc hành vi cố ý khác xúc phạm danh dự, nhân phẩm hay cô lập, xua đuổi hoặc gây áp lực thường xuyên về tâm lý gây hậu quả nghiêm trọng hoặc ngăn cản việc thực hiện quyền, nghĩa vụ trong quan hệ gia đình giữa ông, bà và cháu, giữa cha, mẹ và con, giữa vợ và chồng, giữa anh, chị, em với nhau, hành vi trái pháp luật buộc thành viên gia đình ra khỏi chỗ ở, cưỡng ép tảo hôn, cưỡng ép kết hôn, ly hôn hoặc cản trở hôn nhân tự nguyện, tiến bộ.
Nhóm 3 – nhóm hành vi bạo lực về kinh tế: Bao gồm chiếm đoạt, huỷ hoại, đập phá hoặc có hành vi khác cố ý làm hư hỏng tài sản riêng của thành viên khác trong gia đình hoặc tài sản chung của các thành viên gia đình hay cưỡng ép thành viên gia đình lao động quá sức, đóng góp tài chính quá khả năng của họ hoặc là kiểm soát thu nhập của thành viên gia đình nhằm tạo ra tình trạng phụ thuộc về tài chính.
Nhóm 4 – nhóm hành vi bạo lực về tình dục: Gồm có hành vi cưỡng ép quan hệ tình dục hoặc các hành vi khác mà một trong các bên không mong muốn.