Tại sao đang tồn tại một thực trạng xã hội nóng hiện nay, là bạo lực gia đình và tội phạm xâm hại trẻ em? Xã hội đang bất an vì bạo lực gia đình và tội phạm. Nói về tội phạm đang hoành hành khắp nơi, bọn tội phạm ăn cướp giữa ban ngày, bọn chúng ngang nhiên xâm hại trẻ em, thách thức dư luận và thách thức xã hội. Tại diễn đàn này, chúng ta kiên quyết xây dựng thành công các giải pháp khoa học, căn cơ để ngăn chặn bạo lực gia đình và tội phạm xâm hại trẻ em hiện nay.
Hội thảo là cuộc hội ngộ các ban ngành, các nhà nghiên cứu khoa học gia đình và xã hội học, nhìn vào thẳng vào sự thật về thực trạng tiêu cực trong xã hội hiện nay để tìm ra nguyên nhân của các vụ bạo lực gia đình và xâm hại trẻ em. Từ đó, có tiếng nói đồng thuận về việc xây dựng văn hóa gia đình đương đại và trách nhiệm phòng chống bạo lực gia đình, về tội phạm xâm hại trẻ em hiện nay của các thành viên trong gia đình Việt Nam.
Về bạo lực gia đình, thì trách nhiệm là của toàn xã hội phải sớm hoàn thiện xây dựng lối sống văn hóa gia đình hạt nhân và văn hóa gia đình truyền thống về tác phong ứng xử trong quan hệ vợ chồng hòa thuận, khối phố yên vui. Muốn mang lại hiệu quả cao về lối sống gia đình, thì nhiệm vụ hàng đầu của toàn xã hội là xây dựng bằng được nền văn hóa gia đình hạt nhân, văn hóa gia đình truyền thống mang bản sắc dân tộc và tính quốc tế. Về bản sắc văn hóa dân tộc trong gia đình Việt Nam phải xây dựng văn hóa ứng xử trong đời sống hàng ngày giữa những người thân trong gia đình và lối sống cộng đồng dân cư. Giải pháp trước mắt và giải pháp lâu dài sau đây.
Về trước mắt, cơ quan quản lý của các cấp chính quyền cùng các đoàn thể xã hội tổ chức quản lý con người, tổ chức quản lý phòng chống tội phạm xâm hại trẻ em và bạo lực gia đình, phát động các phong trào thi đua xây dựng văn hóa gia đình…Các cơ quan thông tin truyền thông, báo chí… tuyên truyền đẩy mạnh các phong trào thi đua xây dựng văn hóa gia đình ở khu dân cư, có tổng kết đánh giá để nhân rộng những địa phương thực hiện tốt hai nhiệm vụ: Xây dựng văn hóa gia đình, phòng chống bạo lực gia đình và tội phạm xâm hại trẻ em.
Các cấp chính quyền vận động truyên truyền các gia đình sống hòa thuật, ngăn chặn các tệ nạn xã hội: tệ nghiện rượu, ma túy và sử dụng các chất kích thích, kiên quyết cách ly các phần tử xấu mắc phải các tệ nạn xã hội như nghiện rượu, hay gây gổ cãi nhau với mọi người…Những việc làm này thuộc về các cấp chính quyền phải thẳng tay, cách ly tội phạm, cách ly người bị vướng vào các tệ nạn xã hội, khi nào hoàn lương mới cho tái hòa nhập cộng đồng xã hội.
Về lâu dài, là giáo dục lối sống đạo đức truyền thống cha ông thực tiễn từ trong bài học đầu đời của học sinh, và toàn xã hội tạo sự hiểu biết về văn hóa ứng xử gia đình của người xưa qua ca dao tục ngữ như: Giận thì mắng, lặng thì thương, Một điều nhịn là chín điều lành, Thương nhau chín bỏ làm mười…Những câu ca dao này có giá trị khuyên nhủ con người biết tĩnh tâm, nén giận để giữ hòa khí vợ chồng, hòa khí anh em, cha mẹ, hòa khí bạn bè, hàng xóm, nơi đông người…Ai cũng thấm đẫm hồn ca dao thấu hiểu lẽ sống như trong ca dao của người xưa, thì sẽ tạo ra lối sống văn hóa truyền thống của dân tộc, để giữ bình yên gia đình, làng xóm và an toàn toàn xã hội.
Thời đại khoa học công nghệ con người sống gấp, sống tốc độ, thức ăn nhanh, hòa nhập đường phố… quên mất chào nhau, vô cảm ai biết người ấy đang đánh mất truyền thống văn hóa, lối sống lễ nghĩa thuần phong, mỹ tục dân tộc. Vì thế, cần phải xây dựng, bảo tồn, phát huy truyền thống văn hóa gia đình Việt Nam trong thời đại mới, bởi đây là nền tảng giá trị của kết quả gia đình yên vui, góp phần phòng chống bạo lực gia đình, bạo lực xã hội, và tội phạm xâm hại trẻ em hiện nay.
Ths. Đặng Kim Thoa
Viện Văn hóa Nghệ thuật quốc gia Việt Nam