Chương trình giáo dục đời sống gia đình đến năm 2020

Gia đình đã được Ban Chấp hành Trung ương khẳng định là vấn đề lớn hết sức hệ trọng của dân tộc và thời đại tại Thông báo số 26/TB-TW ngày 09 tháng 5 năm 2011, thực tế gia đình cũng đã và đang chứng minh được tầm quan trọng trong phát triển kinh tế-xã hội, xây dựng văn hóa và đặc biệt là bảo vệ an ninh, quốc phòng. Để phát huy được vai trò của gia đình, Thủ tướng Chính phủ cần xem xét giao cho Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch với vai trò là cơ quan quản lý nhà nước về gia đình đã đẩy nhanh tiến độ xây dựng, trình Thủ tướng Chính phủ xem xét phê duyệt Chương trình quốc gia giáo dục đời sống gia đình giai đoạn 2016-2020 với những nội dung cơ bản như: Xác định gia đình là vấn đề lớn hết sức hệ trọng của dân tộc và thời đại; giáo dục đời sống gia đình giữ vai trò quan trọng trong việc xây dựng nhân cách con người Việt Nam nhân ái, trí tuệ, văn minh đáp ứng nhu cầu phát triển bền vững đất nước; sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước cần được đảm bảo xuyên suốt trong quá trình định hướng xây dựng và triển khai nội dung giáo dục đời sống gia đình; phát huy vai trò của các tổ chức chính trị-xã hội, tổ chức xã hội nghề nghiệp tham gia vào quá trình triển khai cung cấp thông tin, nội dung, phương pháp giáo dục gia đình cho các hộ gia đình; đồng thời giáo dục đời sống gia đình cần xem xét đến những yếu tố đặc thù như dân tộc, tôn giáo, nhằm đảm bảo được những nét đặc trưng của gia đình Việt Nam.
Từ quan điểm trên, Bộ đã tiến hành khảo sát, đánh giá nhu cầu của người dân về giáo dục đời sống gia đình và đã đưa ra được định hướng xây dựng Chương trình giáo dục đời sống gia đình gồm: Xây dựng và ban hành bộ tài liệu hướng dẫn về nội dung giáo dục đời sống gia đình phổ biến tới đội ngũ cán bộ và tiếp tục truyền tải tới đông đảo quần chúng, nhân dân; tổ chức bồi dưỡng, tập huấn nâng cao năng lực về giáo dục đời sống gia đình cho đội ngũ báo cáo viên; tổ chức các hoạt động truyền thông, giáo dục nhằm chuyển đổi hành vi nhằm nâng cao nhận thức về vai trò của gia đình trong giáo dục đời sống gia đình cho các thành viên gia đình; tổ chức lồng ghép các hoạt động sinh hoạt theo chuyên đề về nội dung giáo dục đời sống gia đình vào các cơ quan, tổ chức và hệ thống trường học; xây dựng các mô hình điểm về giáo dục đời sống gia đình tại cộng đồng nhằm thu hút các các thành viên gia đình tham gia, cần ưu tiên cho những đối tượng là học sinh, sinh viên, thanh niên, công nhân trong các khu công nghiệp, khu chế xuất; hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm, gắn trách nhiệm của các cấp, các ngành trong thực hiện nhiệm vụ giáo dục đời sống gia đình; tăng cường kiểm tra, đánh giá tình hình thực thi nhiệm vụ về giáo dục đời sống gia đình theo chức trách, nhiệm vụ được phân công.
Bên cạnh đó, Chương trình quốc gia giáo dục đời sống gia đình cần phân công rõ trách nhiệm của từng cơ quan tham gia vào quá trình giáo dục đời sống gia đình gồm: Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Bộ Giáo dục và Đào tạo; Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội; Bộ Thông tin và Truyền thông; Bộ Quốc phòng; Bộ Công an; Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính; Viện Hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam; Đài truyền hình Việt Nam; Đài Tiếng nói Việt Nam và các cơ quan truyền thông đại chúng; Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương; Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên; Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam; Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh; Hội Nông dân Việt Nam; Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam. Trong đó, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cần được xác định rõ trách nhiệm là cơ quan chịu trách nhiệm trước Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ điều phối, hướng dẫn, đôn đốc các cơ quan trung ương và Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương triển khai Chương trình quốc gia giáo dục đời sống gia đình; Hàng năm báo cáo Thủ tướng Chính phủ về kết quả triển khai Chương trình;
Ngày 08/6/2016, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1028/QĐ-TTg phê duyệt “Chương trình giáo dục đời sống gia đình đến năm 2020” với mục tiêu chung nhằm cung cấp cho các thành viên trong gia đình những kiến thức chung về đời sống gia đình; những điều cần thiết chuẩn bị cho hôn nhân và gia đình; giáo dục đời sống gia đình đối với gia đình trẻ, gia đình tuổi trung niên, gia đình có người cao tuổi. Tại Quyết định này, Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch trách nhiệm chủ trì, phối hợp xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện Chương trình trên phạm vi toàn quốc. Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ban hành Quyết định số 4276/QĐ-BVHTTDL ngày 08/12/2016 phê duyệt “Đề án triển khai Chương trình giáo dục đời sống gia đình đến năm 2020” với các giải pháp cơ bản là cung cấp kiến thức, kỹ năng cho các thành viên trong gia đình. Ngày 02/8/2017, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ban hành Quyết định số 2987/QĐ-BVHTTDL về đề cương tài liệu hướng dẫn chương trình, nội dung giáo dục đời sống gia đình với phần một là định hướng chương trình giáo dục đời sống gia đình tại trung tâm học tập cộng đồng và các cơ sở giáo dục, trong đó đưa ra khung chương trình dự kiến, những môn học, nội dung kiến thức cần thiết về giáo dục gia đình có thể cung cấp cho các đối tượng học tập; phần hai là các chuyên đề cung cấp kiến thức, kỹ năng cơ bản về gia đình, luật pháp, chính sách về gia đình và các kỹ năng ứng xử, xử lý các tình huống, chăm sóc các thành viên trong gia đình. Sau khi bộ tài liệu được xây dựng và thẩm định đã triển khai tới 30 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương để thí điểm một số nội dung kỹ năng giáo dục đời sống gia đình thông qua việc tuyên truyền trong các buổi sinh hoạt Câu lạc bộ Gia đình phát triển bền vững tại cộng đồng và qua các hoạt động truyền thông cơ sở, từ đó điều chỉnh, cập nhật, hoàn thiện tài liệu. Đến nay, Chương trình đã hoàn thành chỉ tiêu về xây dựng bộ tài liệu hướng dẫn thực hiện Chương trình, đồng thời lồng ghép việc thực hiện các chỉ tiêu cụ thể của Chương trình với các đề án thuộc Chiến lược; từ các bài học kinh nghiệm của giai đoạn đến năm 2020 sẽ tiếp tục đề xuất, tham mưu các mô hình, giải pháp phù hợp với tình hình mới.