Gia đình có quy luật phát triển mang tính chất và đặc thù riêng với tư cách là một thể thống nhất, một tế bào hoàn chỉnh và là một đơn vị cơ sở của một xã hội cụ thể. Điều này diễn ra với tất cả các dân tộc trên thế giới.
Trong nghiên cứu của chúng tôi, hiện nay ở Việt Nam có 9 (chín) loại hình gia đình khác nhau. Sở dĩ có nhiều loại hình như vậy vì có 2 lý do:
1. Trên thực tế, cuộc sống của con người có nhiều biến động, trở nên phong phú đa dạng hơn rất nhiều so với trước đây, nhất là trong việc tổ chức sinh hoạt hàng ngày;
2. Quan niệm về sự phát triển và hình thành của gia đình trở nên rộng mở hơn, cụ thể và chặt chẽ hơn.
Hiện nay, với dân số khoảng 97 triệu người, được chia thành 9 loại hình gia đình khác nhau. Cách phân chia này dựa trên tình hình thực tế, tôn trọng quyền con người của từng cá nhân, đánh giá đúng những đóng góp của họ vào sự phát triển của cộng đồng. Dù đã phân chia thành 9 loại hình gia đình nhưng có thể chưa bao quát hết, chưa chỉ rõ các đặc điểm được của các loại hình gia đình vì hiện nay sự biến đổi diễn ra rất nhanh, rất mạnh. Tuy nhiên, vào thời điển này (năm 2020), gia đình Việt được chia thành 9 loại phản ánh đúng thực trạng; 9 loại hình gia đình cụ thể như sau:
1.Gia đình hạt nhân: Các thành viên bao gồm vợ chồng và các con;
2. Gia đình ba, bốn thế hệ: Các thành viên bao gồm vợ chồng, con, cháu, ông bà;
3. Gia đình không đầy đủ: Các thành viên bao gồm mẹ, hoặc bố và các con;
4. Gia đình hỗn hợp: Các thành viên bao gồm bố mẹ, con riêng, con chung;
5. Gia đình cách biệt thế hệ: Thành viên gồm ông, bà, cháu;
6. Gia đình liền thế hệ: Thành viên bao gồm anh em;
7. Gia đình chỉ có hai người: Các thành viên gồm vợ và chồng;
8. Gia đình độc thân – chỉ có 1 thành viên;
9. Gia đình có yếu tố nước ngoài
Nhìn vào cách phân chia gia đình ra 9 loại hình khác nhau, chắc không ít người băn khoăn. Chúng ta thường chỉ mong muốn có những loại hình gia đình hạt nhân, gia đình 3, 4 thế hệ chứ không mong có những loại gia đình khác nữa. Song, cuộc sống vốn phong phú, đa dạng, phức tạp hơn rất nhiều so với mong muốn của chúng ta. Vì vậy, chúng ta phải biết được sự tồn tại và phát triển của tất cả các loại hình gia đình để có các phương án ứng xử phù hợp. Phải công nhận một nhận định gần như đã thành nguyên lý: Cái gì hợp lý sẽ tồn tại và cái gì đã tồn tại là hợp lý. Trong 9 loại hình gia đình, có những loại hình có vẻ khá “lạ” nhưng chúng đã, đang tồn tại và phát triển trong xã hội của chúng ta.