Mặc dù bình đẳng giới có Luật quy định rõ ràng, nhưng dường như Luật sẽ không đủ để thay đổi thực chất vấn đề của bình đẳng giới. Xã hội đã thay đổi nhiều, phụ nữ đã phát huy vai trò mạnh mẽ hơn, được quan tâm nhiều hơn… Liệu như thế đã là một xã hội đang thực hiện bình đẳng giới thực chất?
Phụ nữ có thể chơi các môn thể thao là ưu thế của nam giới như: đá bóng, đánh golf. Phụ nữ có thể làm các công việc được coi là của nam giới: kỹ sư cầu đường, cơ trưởng. Và phụ nữ hoàn toàn có thể vào quán bia hơi cùng bạn bè, có thể cụng ly thoải mái. Còn nam giới? Nam giới có thể làm thầy giáo nuôi dạy trẻ, có thể may vá thêu thùa giỏi và nấu ăn rất ngon…
Đó liệu đã là những điều khẳng định nam nữ chúng ta đang bình quyền về cơ hội và thụ hưởng? Phải chăng phụ nữ đã thấy thoả mãn và đàn ông thì cũng thừa nhận bình đẳng giới?
Xét về đa số, chúng ta đang tiến tới thu hẹp khoảng cách bất bình đẳng giới nhưng có lẽ khoảng cách ấy vẫn còn nhiều điều phải bàn.
Không ít đàn ông Việt Nam trưởng thành đặt câu hỏi: Tại sao phụ nữ có những 2 ngày kỷ niệm giới để nhận hoa, nhận quà và những lời chúc mừng. Còn đàn ông có ngày 19/11 là ngày hơn 170 quốc gia tôn vinh những đóng góp tích cực của nam giới với gia đình, xã hội và thế giới, vậy mà Ngày Quốc tế đàn ông lại chỉ là một ngày như bao ngày khác, hiếm lắm mới có chị em nói những lời chúc mừng với đàn ông vào ngày này? Câu hỏi này tưởng đùa, vì đàn ông thường ít để bụng những chuyện này, nhưng cũng là một câu hỏi đáng suy ngẫm với chúng ta.
Những tâm tư trên dù chỉ là những câu nói có chút hài hước, nhưng đằng sau nó là điều mà chúng ta nên suy ngẫm, liệu chúng ta đã thực sự bình đẳng với giới còn lại?
Thay đổi quan niệm và ứng xử xã hội về giới
Mặc dù Luật quy định hướng tới sự bình đẳng thực chất giữa nam và nữ giới nhưng trên thực tế, chúng ta vẫn đang thực hiện một cách chủ yếu bình đẳng giới kiểu hình thức và bình đẳng giới kiểu bảo vệ. Luật chỉ mang sức mạnh cứng còn muốn thay đổi được, thu hẹp được khoảng cách, phá bỏ định kiến giới để tiến tới bình đẳng giới, chúng ta phải kiên trì trên một sức mạnh mềm, thay đổi được tư tưởng đã ăn sâu vào gốc rễ truyền thống của rất nhiều gia đình Việt Nam.
Sức mạnh mềm ấy là gì? Con người sinh ra chỉ khác nhau về đặc điểm sinh học nhưng bình đẳng ngang nhau. Giáo dục đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng nhận thức, hình thành tư tưởng cho mỗi cá nhân. Trước tiên đó là giáo dục trong gia đình, xoá bỏ định kiến giới, con trai hay con gái cũng cần được đối xử như nhau, không thể nhất định đòi hỏi con trai phải mạnh mẽ, con gái phải dịu dàng. Còn bố mẹ khi về già có thể ở với con nào mình thấy vui vẻ, hạnh phúc, được chăm sóc tận tình chứ không phải mặc định, bố mẹ phải ở với vợ chồng con trai. Chính những thành kiến từ trong nhiều gia đình đã tạo thành “quy ước” bất thành văn, thành quy tắc ứng xử của đông đảo xã hội.
Về phía xã hội, các đoàn thể tổ chức, cũng cần phải có những tiêu chí cụ thể, hạn chế ít nhất sự thiên vị mang tính bảo vệ phụ nữ. Phải thừa nhận, sẽ cực kỳ khó khăn để có bình đẳng giới tuyệt đối vì dù sao vẫn có những đặc điểm sinh học chi phối hành vi, tính cách giới nhưng xã hội cần thay đổi cách nhìn nhận về giới một cách thực chất nhất: bình đẳng trước pháp luật, trong thực tế, tạo cơ hội ngang nhau và thụ hưởng ngang nhau.
Khi mà cách ứng xử xã hội thay đổi đối với giới thì có thể góp phần phá bỏ được định kiến giới, mọi quy định bất thành văn trong lịch sử sẽ thay đổi theo chiều hướng phù hợp, ví dụ như cha mẹ mất đi con gái vẫn có thể thờ tự nếu không có con trai. Xoá bỏ dần tư tưởng, định kiến giới hãy bắt đầu từ việc đừng hỏi thăm người thân, người quen của bạn sinh con trai hay con gái, mà hãy bắt đầu bằng lời chúc sức khoẻ. Khi các cặp vợ chồng không bị áp lực bởi việc sinh con trai hay con gái thì việc tác động đến giới tính thai nhi sẽ được hạn chế, góp phần giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh.